Rzecz o płatach czołowych czyli 10 rad dla Rodzica nastolatka

Czy Twoje decyzje są odpowiedzialne i uwzględniają wymiar moralny?

Czy na etapie planowania i realizowania starasz się przewidzieć konsekwencje swoich działań ?

Czy robiąc coś "tu i teraz" zdajesz sobie sprawę, że konsekwencje tego mogą wystąpić w odległej przyszłości ?

Powyższe pytania odnoszą się do poznawczych funkcji mózgu i są związane z funkcjonowaniem przedczołowej części kory mózgowej tzw. PŁATÓW CZOŁOWYCH. Ta część mózgu jest odpowiedzialna za :

PLANOWANIE,

USTALANIE PRIORYTETÓW,

PORZĄDKOWANIE MYŚLI,

TŁUMIENIE IMPULSÓW I ROZWAŻANIE KONSEKWENCJI DANEGO DZIAŁANIA,

WYBORY MORALNE.

Płaty czołowe jako ostatnie rozwijają się w pełni i proces ten dobiega końca dopiero około 25 roku życia. Aczkolwiek czasami można odnieść wrażenia, że u niektórych trwa to jeszcze dłużej, a wręcz, że nigdy się nie kończy :)

To tłumaczy powszechny wśród nastolatków i młodych dorosłych (choć niedojrzałych jeszcze ludzi) brak wyobraźni w kontekście następstw własnych zachowań. Intelektualnie są w stanie pojąć, że dane zachowanie wygeneruje takie a nie inne skutki, ale jeszcze bardziej dominujące zdają się być w nich przekonania, że "mnie to nie dotyczy", " ja jestem wyjątkiem", " mnie się uda".

W okresie dojrzewania następuje zaskakująco intensywny rozwój tkanki mózgowej i gwałtownie zwiększa się ilość synaps. Jest to również czas gdy podejmują zachowania nawet skrajnie ryzykowne mogące  w skutkach wywrzeć wpływ na ich cale dorosłe życie np. niechciana ciąża w wyniku współżycia, eksperymenty z używkami i narkotykami prowadzące do nałogu itp. Dlaczego tak się dzieje ? Ponieważ "ulubionym" sposobem nauki wśród nastolatków jest metoda prób i błędów. Jeśli do tego dodamy silną ambiwalencję uczuć, impulsywne zachowania i wpływ hormonów to możemy pojąć dlaczego decyzje nastolatków rzadko bywają rozsądne i rozumne. 

Jak nie popełniać błędów będąc Rodzicem nastolatka i młodego dorosłego?

Po pierwsze:

Odrzuć przekonanie, że Twoje dziecko jest dojrzałe w wieku 18 lat. Potrzebuje Twojego zainteresowania i zaangażowania rodzicielskiego nawet jeszcze na studiach :)

Po drugie:

Równocześnie nie zaprzeczaj temu, że jest dorosłe i musi ponosić odpowiedzialność za własne decyzje i zachowania.

Po trzecie:

Przyglądaj się jego "poczynaniom", dyskretnie towarzysz z boku i dużo rozmawiaj na te tematy pokonując opór i niechęć z jego strony. A nie jest to łatwe !

Po czwarte:

Tłumacz i uzmysławiaj mu ewentualne konsekwencje gdy jest na etapie podejmowania decyzji.

Po piąte:

Nie chroń go przed konsekwencjami. Twoja nadopiekuńczość nauczy go bezradności i spowolni proces dojrzewania. A przecież nie o to chodzi !

Po szóste:

Nie przeszkadzaj mu w byciu samodzielnym. Nie wyręczaj ! Nie usuwaj mu kłód spod nóg !

Po siódme:

Zaakceptuj to, że aby się nauczyć i zrozumieć może i musi popełniać błędy.

Po ósme:

Ingeruj zdecydowanie w sytuacjach zagrożenia !

Po dziewiąte:

Pokazuj granice, a także ich strzeż.

Po dziesiąte:

Kochaj i dawaj poczucie emocjonalnej bliskości.